Şeyh Hasan (Güdük Minare) Türbesi


Sivas, Eratna’nın 1343’te hükümet merkezini Kayseri’ye taşımasıyla vilayet durumuna gelir (1). Eratna büyük oğlu Şeyh Hasan’ı Sivas’ta vali olarak bırakır. Hasan bey aynı zamanda Sivas, Kayseri, Niğde, Tokat, Amasya, Erzincan, Doğu Karahisar, Niksar ve yöresini kapsayan Eratna Beyliği’nin Sivas valisi olur (2). Hasan Bey, aynı zamanda XVI. asra kadar şehrin dışında kalan Şeyh Hasan Zaviyesinin de kurucusudur (3). 1347 yılında Çin’de başlayıp bütün Asya’ya yayılan Kara Veba Sivas’ta da bir çok insanın ve hayvanın ölümüne sebep olur. Muhtemelen Hasan Bey’in ölümü bu hastalıktan dolayıdır. Vefatı üzerine 1348’de yapılan (4) türbesi Şeyh Hasan Mahallesinde 6m. yüksekliğinde kare plan üzerine inşa edilir. Tuğladan yapılmış olan kasnağı minareye benzediğinden Güdük Minare diye anılır. Yine halk arasında Dabaz hastalığına iyi geldiğine inanıldığı için buraya Dabaz Tekkesi de denir. Şeyh Hasan Bey türbesi, kesme taştan kare bir alt yapı üzerine tuğla olarak iri plastik üçgenlerle oturan silindirik gövde halinde yükselen yapıda yer alan firuze çiniler, koyu mavi üzerine beyaz rumilerle (5), Eretnalıların Selçuklu mimarisi üzerine yeni yorum ve dinamizm arayışının eseri olarak görülmektedir.
16. asrın başlarında henüz mahalle özellikleri göstermeyen Şeyh Hasan Zaviye ve türbesinin çevresine, Şeyh Şemseddin ailesi ve dervişlerinin yerleştirilmelerinden yarım asır sonrasında buranın ilk defa Küçük Minare mahallesi olarak kayıtlarda yer aldığı görülür (6).
------
(1) DEMİR Mustafa, Türkiye Selçukluları ve Beylikler Devrinde Sivas Şehri, Doktora Tezi, Ege Üni., İzmir, 1996
(2) Yılmaz Öztuna Büyük Türkiye Tarihinde Hasan Bey hakkında şunları yazar. Kayseri’de Köşk Türbesinde medfun bulunan Eretna Bey’in Süli Paşa Hatun’dan olan üç oğlunun büyüğü Şryh Hasan Bey 20 yıl veliahdlık yapar.
(3) DEMİREL Ömer, Sivas Şehir Hayatında Vakıfların Rolü, Doktora Tezi, Ankara Üni., Ankara, 1991
(4) DEMİR Mustafa, a.g.e
(5) ASLANAPA Oktay, Türk Sanatı –II-, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1973
(6) DEMİREL Ömer, a.g.e.